Poznaj siebie lepiej, czyli trochę o MBTI

Pewnie każdy z Was niejednokrotnie spotkał się z pewnymi testami, mającymi na celu pokazanie nam, jacy jesteśmy i przyporządkowanie nas do pewnej grupy ludzi, dzielących cechy charakteru czy określone zachowania ze sobą. Niekiedy wynik takich testów może się zgadzać, a inne z kolei mogą zasugerować nam kompletne bzdury.

Czy istnieje zatem test, który pozwoli nam lepiej zrozumieć naszą osobowość?

Pewnie nigdy nie zgadniecie, ale tak!! I to kilka, natomiast dzisiaj chciałabym trochę wyjaśnić działanie jednego z nich, który najczęściej jest określany jako MBTI (skrót od Myers-Briggs Type Indicator). Został on utworzony na podstawie koncepcji Carla Junga, a jego główną ideą jest określenie typu osobowości na podstawie kilku płaszczyzn.

Z pewnością słyszeliście o podziale ludzi na introwertyków i ekstrawertyków, tak samo spotkaliście się też ze stwierdzeniem, że ktoś może iść z głosem serca, lub też twardo stąpa po ziemii... Między innymi MBTI pokazuje, że wszystkie te, używane przez ludzi, stwierdzenia, są prawdą i każdy z nas może zauważyć w sobie samym cząstkę niektórych przyjętych stereotypów.

W takim razie jak właściwie to działa?

Według teorii MBTI, istnieje 16 typów osobowości, które różnicują się pomiędzy sobą na 4 płaszczyznach:

1. Introwersja a Ekstrawersja (I/E) – skąd czerpiesz energię? Z bycia samemu (introwersja) czy wśród ludzi (ekstrawersja)? Wolisz koncentrować się w życiu na zewnątrz (ekstrawersja), czy skupiać się na tym, co dzieje się wewnątrz Ciebie (introwersja)?

2. Zmysły (ang. Sensing) a Intuicja (ang. INtuing) (S/N) – skupiasz swoją uwagę na tym, co rzeczywiste i namacalne (zmysły), czy na łączeniu faktów między sobą i własnych odczuciach (intuicja)?

3. Myślenie (ang. Thinking) a Uczucia (ang. Feeling) (T/F) – w jaki sposób podejmujesz decyzje? Czy „słuchasz głosu serca” i kierujesz się subiektywnymi uczuciami, czy wartościami (Uczucia), czy twoje decyzje są logiczne i sprawiedliwe (Myślenie)?

4. Osądzanie (ang. Judging) a Obserwacja (ang. Perceiving) (J/P) – wolisz zaplanowany i ułożony sposób życia, podejmując decyzję (Osądzanie), czy wolisz elastyczność i otwartość na nowe plany czy informacje (Obserwacja)?

Opierając się na tych 4 płaszczyznach, jesteśmy w stanie skompletować 16 typów osobowości, a są to:

ESTP
ESFP
ESTJ
ESFJ
ENTP
ENFP
ENTJ
ENFJ
ISTP
ISFP
ISTJ
ISFJ
INTP
INFP
INTJ
INFJ

No dobra, ale czy tak naprawdę każdy z nas jest w stu procentach ekstrawertykiem lub introwertykiem? I czy każdy z nas zawsze kieruje się sercem lub też zawsze rozumem? Oczywiście, że nie. Dlatego na MBTI nie można patrzeć, jako zestawienie jednego wyboru z 4 płaszczyn, a zobaczyć w tym trochę inny mechanizm, do czego zostały użyte funkcje kognitywne, utworzone jeszcze przez pomysłodawcę MBTI, Carla Junga (ang. Cognitive Functions).

Funkcje kognitywne opierają się na 2 i 3 literze MBTI (tj. S/N oraz T/F) i dzielą się na ekstrawertyczne i introwertyczne. Zatem istnieje ich 8:

Se – ekstrawertyczne zmysły/poznanie

Si – introwertyczne zmysły/poznanie

Ne – ekstrawertyczna intuicja

Ni – introwertyczna intuicja

Te – ekstrawertyczne myślenie

Ti – introwertyczne myślenie

Fe – ekstrawertyczne czucie

Fi – introwertyczne czucie

Kolejne literki, które wydają się bez sensu, więc jak to przełożyć na praktykę?

Każdą z tych funkcji charakteryzują określone zachowania i każda z tych funkcji ma pewną specyfikę zachowań, zależnych od tego, na czym się skupia (na przykład Fe różni się od Fi pod kilkoma względami, a powiedzmy Ne ma kilka, charakterystycznych dla siebie zachowań).

U każdego z typów osobowości można wyłonić 4 funkcje, które są ponumerowane kolejnością w zależności od ich ważności, co działa schematycznie i jest łatwe do zrozumienia.

Starałam się to wytłumaczyć, nie wiem czy wyszło, ale cóż. Polecam rozrysowanie sobie schematu dla każdego typu i ćwiczenie na tym, może pójść łatwiej.

Tak naprawdę dopiero znajomość funkcji i kolejności ich występowania w danym typie jest w stanie nam pokazać coś więcej na temat naszego bądź też czyjegoś zachowania. Również każdy z tych typów ma swoje podobieństwa i różnice - oczywiście opierające się również na funkcjach, ale należy pamiętać, że mimo wszystko każdy się różni i nie należy patrzeć zbyt schematycznie na tą teorię, zresztą jak na każde zagadnienie z psychologii.

MBTI jest w stanie pomóc nam w lepszym zrozumieniu działających mechanizmów społecznych, zachowań osób, ich sposobu myślenia i postrzegania świata, a także pozwala nam lepiej poznać siebie samych i zrozumieć to, co jest w nas w środku. Wydaje mi się, że jest to dość płynnie działająca teoria, która mimo że nie określa wszystkiego (i o tym należy pamiętać przede wszystkim), jest jednak w stanie trochę nam pomóc, a przynajmniej mi wydaje się być naprawdę jasna i dość łatwa do zrozumienia.  

Więcej o MBTI i funkcjach kognitywnych można poczytać (co prawda po angielsku, ale naprawdę rzetelnie napisane) na tej stronie. Istnieje również wiele innych stron, gdzie są wyjaśniane różnice między typami, niektóre podobne zachowania osób dzielących swój typ osobowości, a także wiele innych i ciekawych rzeczy, które są w stanie nam ułatwić kontakty z innymi i dzięki nim dowiadujemy się też czegoś więcej na temat nas samych. Zachęcam zatem do wyszukiwania informacji w Internecie, jeżeli ten temat Was zainteresował.

Również gorąco zachęcam do zrobienia tego testu, jeżeli jesteście zainteresowani, który typ osobowości jest Waszym. Test jest po angielsku, ale w porównaniu do polskich wersji i innych angielskich, bierze pod uwagę funkcje kognitywne. Na dodatek, nie narzuca wyniku, jeśli nie jest on stuprocentowo jasny, dlatego wydaje mi się być jednym z lepszych. Polecam!

Dorota Meszka